Στην ορολογία της μουσικολογίας -και ειδικότερα στον κλάδο
της οργανολογίας- με τον όρο πνευστά περιγράφονται εκείνα τα μουσικά όργανα στα
οποία η παραγωγή ήχου είναι συνέπεια της δόνησης ενός σώματος ή μιας στήλης
αέρα. Τα πνευστά ανήκουν στη μητρική κατηγορία των αερόφωνων οργάνων και
διαφοροποιούνται ανάλογα με τον ειδικότερο τρόπο ηχοπαραγωγής, το υλικό
κατασκευής τους, τη χρήση τους στη μουσική κλπ. Κατά κύριο λόγο αποτελούνται
από ένα σωληνοειδές σώμα και μπορεί να φέρουν επιστόμιο, οπές ή κλειδιά,
πιστόνια ή άλλα επιμέρους στοιχεία.
Είδη πνευστών
Τα πνευστά διαιρούνται σε δύο κύριες κατηγορίες, αναλόγως με
τον ειδικότερο τρόπο ηχοπαραγωγής, το σημείο δηλαδή κατά το οποίο δημιουργείται
η δόνηση αυτή καθεαυτή.
Ξύλινα
πνευστά
Στα ξύλινα πνευστά η δόνηση δημιουργείται από τη διχοτόμηση
του αέρα επί ενός σημείου κρούσης. Όπως φαίνεται και από το σχεδιάγραμμα ο
αέρας εκπνοής άγεται μέσω μιας διόδου (Β) που περιλαμβάνεται στο επιστόμιο (Α)
και διχοτομείται στο σημείο C.
Χάλκινα
πνευστά
Η ομάδα των χάλκινων ή χειλεόφωνων πνευστών οφείλει το όνομά
της στο σύνηθες υλικό κατασκευής αυτών των οργάνων, τον χαλκό ή τον ορείχαλκο.
Ως όρος χρησιμοποιείται στα πλαίσια της συμφωνικής ορχήστρας και άλλων μουσικών
συνόλων για να τα διακρίνει από τα ξύλινα πνευστά, χωρίς ωστόσο αυτό να
σημαίνει ότι τα όργανα αυτής της κατηγορίας δεν απαντώνται σε άλλα πλαίσια, ή
ότι το υλικό κατασκευής τους περιορίζεται μόνο σε κράματα χαλκού.
Αναστασία Δεμίρη
Στέλλα Ζάχου
