Το πιάνο είναι το μεγαλύτερο σε μέγεθος μουσικό όργανο μετά
το εκκλησιαστικό όργανο. Ο μουσικός που χειρίζεται το πιάνο λέγεται πιανίστας,
(παλαιότερα κλειδοκυμβαλιστής). Παίζεται με πλήκτρα, σε οριζόντια διάταξη, τα
οποία όταν πατηθούν από τα δάκτυλα του πιανίστα σηκώνουν σφυράκια που χτυπούν
τις χορδές του, παράγοντας έτσι ήχους. Η δυνατότητα να δίνει μια διαφορετική
νότα από το κάθε δάχτυλο και να κάνει κάθε νότα απαλή ή δυνατή, δίνει στο πιάνο
μια εκπληκτική ποικιλία έκφρασης. Το πιάνο μπορεί να αποδώσει μουσική είτε ως
σόλο όργανο, είτε μέσα σε μια ορχήστρα. Αν και πολλοί πιστεύουν πως
χρησιμοποιείται κυρίως στην κλασική μουσική, το πιάνο κατέχει έναν ιδιαίτερα
σημαντικό ρόλο και στην τζαζ, την μπλουζ και το ροκ εν ρολ, καθώς και στη λαϊκή
μουσική όπου είτε κυριαρχεί είτε λειτουργεί ως βοηθητικό για άλλα όργανα.
Τα πιάνα διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες:
α) τα όρθια πιάνα,
β) τα λεγόμενα πιάνα με ουρά
Τα όρθια πιάνα,
είναι οι χορδές των οποίων φέρονται σε κάθετη διάταξη με το επίπεδο των πλήκτρων
Πιάνα με ουρά, είναι
οι χορδές των οποίων βρίσκονται σε οριζόντια διάταξη ως προς το έδαφος.
Τα καλύτερα καθώς και αρκετά ακριβά σε τιμή είναι τα πιάνα
με ουρά που είναι μεγάλα όχι μόνο σε μέγεθος αλλά και σε ήχο. Τα όρθια πιάνα
είναι ίσως πιο συνηθισμένα γιατί καταλαμβάνουν λιγότερο χώρο αλλά και επειδή
είναι λιγότερο ακριβά.
Το πιάνο ονομάστηκε
έτσι διότι μπορούσε να παίζει "πιάνο" (piano) που στην ιταλική γλώσσα
-και σύμφωνα με τους μουσικούς όρους- σημαίνει σιγά. Η έκτασή του είναι 7⅓
οκτάβες με 88 πλήκτρα που έχουν έκταση 8 οκτάβων. Και οι δύο τύποι πιάνου
αποτελούνται από ηχείο, σώμα υποστήριξης, πλαίσιο, χορδές, πληκτρολόγιο, πεντάλ
και βασικό μηχανισμό. Σε ένα πιάνο υπάρχουν συνήθως 52 λευκά πλήκτρα και 36
μαύρα πλήκτρα.
Τα περισσότερα έργα για πιάνο είναι γραμμένα αποκλειστικά
γι' αυτό (έργα για πιάνο), ωστόσο έχουν γραφεί και αρκετά έργα στα οποία το
πιάνο συμμετέχει σε συμφωνική ορχήστρα είτε ως όργανο με προεξάρχοντα ρόλο
(κονσέρτα για πιάνο) είτε και ως απλό όργανο της ορχήστρας.
Ανέζα Θωμά
